Liên quan giữa hạ huyết áp tư thế với việc sử dụng thuốc hạ áp và nguy cơ ngã ở bệnh nhân cao tuổi có tăng huyết áp

Nguyễn Trung Anh; Đặng Thị Xuân; Vũ Thị Thanh Huyền

doi:10.58354/jvc.96.2021.145

Các tác giả

Nguyễn Trung Anh Bệnh viện Lão khoa Trung ương
Đặng Thị Xuân Bệnh viện Bạch Mai
Vũ Thị Thanh Huyền Bệnh viện Lão khoa Trung ương

DOI:

https://doi.org/10.58354/jvc.96.2021.145

Tóm tắt

Cơ sở nghiên cứu: Hạ huyết áp tư thế khá thường gặp ở người cao tuổi có tăng huyết áp. Mối liên quan giữa hạ huyết áp tư thế và thuốc hạ áp cũng như nguy cơ ngã còn chưa rõ ràng.

Mục tiêu: Tìm hiểu mối liên quan giữa hạ huyết áp tư thế với việc sử dụng thuốc hạ áp và nguy cơ ngã ở bệnh nhân cao tuổi có tăng huyết áp tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương.

Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 250 bệnh nhân tăng huyết áp trên 60 tuổi được chẩn đoán và điều trị bệnh tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương.

Kết quả: Tỷ lệ hạ huyết áp tư thế của đối tượng nghiên cứu là 13,6% (34 bệnh nhân). 89 bệnh nhân (35,6%) có tiền sử ngã và 47 bệnh nhân (18,8%) có tái ngã trong 12 tháng gần đây. Bệnh nhân có kiểm soát huyết áp chưa tốt có tỷ lệ HHATT cao hơn so với nhóm bệnh nhân kiểm soát huyết áp tốt (p<0,05). Bệnh nhân có HHATT có nguy cơ ngã (đánh giá bằng bộ câu hỏi Stratify và test đứng lên và đi -TUG) cao hơn nhóm không HHATT, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. Hạ huyết áp tư thế có mối liên quan với tỷ lệ ngã và tái ngã cao hơn ở đối tượng nghiên cứu.

Kết luận: Hạ huyết áp tư thế có mối liên quan với tình trạng kiểm soát huyết áp không tốt, tỷ lệ ngã, tái ngã và nguy cơ ngã cao ở người cao tuổi có tăng huyết áp. Cần đánh giá tình trạng ngã và và các yếu tố làm gia tăng nguy cơ ngã ở bệnh nhân cao tuổi có tăng huyết áp và đặc biệt cần theo dõi và dự phòng ngã ở nhóm bệnh nhân cao tuổi có hạ huyết áp tư thế.

Từ khóa: hạ huyết áp tư thế, nguy cơ ngã, người cao tuổi, thuốc hạ áp.

Tài liệu tham khảo

1. S. L. Fedorowski A, Hedblad B, Berglund G, Nilsson PM, Melander O. (2010). Orthostatic hypotension predicts all-cause mortality and coronary events in middle-aged individuals (The Malmo Preventive Project). European heart journal, 31, 85-91.

2. J.Auton(1996). The definition of orthostatic hypotension, pure autonomic failure, and multiple system atrophy. Nerv Syst ;, 58:123-124.

3. D. Butt, M. Mamdani, P. Austin và cộng sự (2013). The risk of falls on initiation of antihypertensive drugs in the elderly. Osteoporosis international, 24 (10), 2649-2657.

4. M. Canney, M. D. L. O’Connell, C. M. Murphy và cộng sự (2016). Single Agent Antihypertensive Therapy and Orthostatic Blood Pressure Behaviour in Older Adults Using Beat-to-Beat Measurements: The Irish Longitudinal Study on Ageing. PLoS ONE, 11 (1), e0146156.

5. World Health Organization. (2008). WHO global report on falls prevention in older age. Geneva: World Health Organization. https://apps.who.int/iris/handle/10665/43811 https://apps.who.int/iris/handle/10665/43811">

6. National Institutes of Health (1997). The sixth report of Joint National Committee on prevention, detection, evaluation and treatment of high blood pressure. NIH publication, 98, 11- 13.

7. PhạmThắng(2003). Tìm hiểu tỷ lệ hạ huyết áp tư thế ở người già sống tại cộng đồng. TạpchíNộikhoa, 3, 6-11.

8. BergKO,Wood-DauphineeSL,WilliamsJI,MakiB. Measuring balance in the elderly: validation of an instrument. Can J Public Health. 1992 Jul-Aug;83 Suppl 2:S7-11. PMID: 1468055.

9. D. Podsiadlo và S. Richardson (1991). The timed “Up & Go”: a test of basic functional mobility for frail elderly persons. J Am Geriatr Soc, 39 (2), 142-148.

10. STRATIFY – Falls Risk Assessment Tool. Available from: https://hgs.uhb.nhs.uk/wp-content/ uploads/STRATIFY.pdf. https://hgs.uhb.nhs.uk/wp-content/ uploads/STRATIFY.pdf.">

11. T.Ogihara,K.Hiwada,S.Morimotovàcộngsự(2003). Guidelines for Treatment of Hypertension in the Elderly-2002 Revised Version-. Hypertension Research, 26 (1), 1-36.

12. B. Neal, S. MacMahon và N. Chapman (2003). Effects of ACE inhibitors, calcium antagonists, and other blood-pressure-lowering drugs: results of prospectively designed overviews of randomised trials. Blood Pressure Lowering Treatment Trialists’ Collaboration. DIALOGUES IN CARDIOVASCULAR MEDICINE, 8, 48-48.

13. F. Hugues, Y. Munera và C. Le Jeunne (1992). Drug induced orthostatic hypotension. La Revue de medecine interne, 13 (6), 465-470.

14. ĐàoVănPhan(2001). Dượclýhọc, Nhà xuất bản Y học,

15.A.Gangavati,I.Hajjar,L.Quachvàcộngsự(2011). Hypertension, orthostatic hypotension, and the risk of falls in a community-dwelling elderly population: the maintenance of balance, independent living, intellect, and zest in the elderly of Boston study. J Am Geriatr Soc, 59 (3), 383-389.

16. Lipsitz LA. Orthostatic hypotension in the elderly. N Engl J Med. 1989 Oct 5;321(14):952-7. doi: 10.1056/NEJM198910053211407. PMID: 2674714.

17. GuptaV,LipsitzLA. Orthostatic hypotension in the elderly: diagnosis and treatment. AmJMed. 2007 Oct;120(10):841-7. doi: 10.1016/j.amjmed.2007.02.023. PMID: 17904451.

18. A. J. Campbell, J. Reinken, B. Allan và cộng sự (1981). Falls in old age: a study of frequency and related clinical factors. Age Ageing, 10 (4), 264-270.