Biến đổi hình thái và chức năng thất phải ở bệnh nhân tổn thương van hai lá nặng có kèm theo hở van ba lá vừa đến nhiều

Trần Hải Yến; Nguyễn Ngọc Quang; Dương Đức Hùng

Các tác giả

Trần Hải Yến Viện Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai
Nguyễn Ngọc Quang Viện Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai
Dương Đức Hùng Viện Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai

Tóm tắt

Mục tiêu: Đánh giá kích thước và chức năng tâm thu thất phải (CNTTTP) bằng siêu âm - Doppler tim ở bệnh nhân (BN) hẹp và/hoặc hở van hai lá nặng có kèm theo hở van ba lá mức độ vừa - nhiều.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 57 bệnh nhân hẹp và/hoặc hở van hai lá nặng có kèm theo hở van ba lá mức độ vừa - nhiều trong thời gian từ tháng 10/2018 đến tháng 7/2019BN tại đơn vị Phẫu thuật Tim mạch - Viện Tim mạch Việt Nam được đưa vào nghiên cứu. Kích thước và CNTTTP được đánh giá bằng siêu âm tim qua thành ngực. Kích thước thất phải (TP) được đánh giá qua đường kính TP trục dọc, đường kính đáy TP và đường kính vòng van ba lá đo ở mặt cắt 4 buồng từ mỏm thời điểm cuối tâm trương. Đánh giá CNTTTP dựa vào các chỉ số: phân xuất tống máu thất phải (FAC), biên độ di động vòng van ba lá (TAPSE), vận tốc sóng tâm thu S’(siêu âm Doppler mô) của vòng van ba lá.

Kết quả: 57 bệnh nhân hẹp/và hoặc hở van hai lá nặng có kèm theo hở van ba lá vừa-nhiều tuổi trung bình 54,61±10,33; 73,68% là nữ, 62,26% có phân độ suy tim NYHA III trở lên. Tỷ lệ BN bị giãn vòng van ba lá là 49,06%, giãn thất phải phần đáy là 38,6%. Tỷ lệ BN bị suy CNTTTP dựa vào thông số FAC, TAPSE, vận tốc mô vòng van ba lá tâm thu S’ lần lượt là 45,45%, 42,11% và 25,49%. Mức độ giãn nhĩ phải, TP và tăng áp lực động mạch phổi tỷ lệ thuận với mức độ hở van ba lá. Không tìm thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về tỷ lệ suy CNTTTP giữa nhóm hở van ba lá vừa với nhóm hở van ba lá nhiều, cũng như giữa nhóm có giãn TP và không giãn TP.

Kết luận: Các BN bị hẹp và/hoặc hở van hai lá nặng có kèm theo hở van ba lá mức độ vừa - nhiều có tỷ lệ khá cao bị giãn và suy chức năng tâm thu thất phải. Mức độ giãn nhĩ phải, thất phải, tăng áp lực động mạch phổi tỷ lệ thuận với mức độ hở van ba lá. Điều này gợi ý sự xuất hiện hở van ba lá vừa-nhiều ở những bệnh nhân tổn thương van hai lá nặng có thể ở giai đoạn sau của bệnh với tỷ lệ cao bệnh nhân bị bất thường hình thái và chức năng thất phải.

Từ khoá: Hở van ba lá nhiều; suy chức năng tâm thu thất phải.

Tài liệu tham khảo

1. NguyễnLânViệtvàCS(2010), Nghiên cứu mô hình bệnh tật ở bệnh nhân điều trị nội trú tại Viện Tim mạch Việt Nam trong thời gian 2003-2007. Tạp chí Tim mạch học Việt Nam, (52).

2. Abello, L.M.V., et al (2013). Understanding right ventricular dysfunction and functional tricuspid regurgitation accompanying mitral valve disease. TheJournalofthoracicandcardiovascularsurgery. 145(5): p. 1234-1241. e5.

3. Bootsma, I.T., et al (2017). Right ventricular function after cardiac surgery is a strong independent predictor for long-term mortality. Journalofcardiothoracicandvascularanesthesia.31(5): p. 1656-1662.

4. AndreasA.Kammerlanderetal(2014), RV dysfunction, but not significant TR, is associated with survival late after left heart valve procedure.JAmCollCardiol, (64): p. 2633-2642.

5. Lang,R.M.,etal(2015). Recommendations for cardiac chamber quantification by echocardiography in adults: an update from the American Society of Echocardiography and the European Association of Cardiovascular Imaging. EuropeanHeartJournal-CardiovascularImaging. 16(3): p. 233-271.

6. Đoàn Quốc Hưng, Phạm Quốc Đạt, and Nguyễn Hữu Ước (2013). Kết quả sửa van ba lá trong điều trị bệnh van tim mắc phải tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức. Tạp chí Tim mạch học Việt Nam, (61).

7. Subbotina, I., et al (2017). Coxmparison of outcomes of tricuspid valve surgery in patients with reduced and normal right ventricular function. The Thoracic and cardiovascular surgeon. 65(08): p. 617-625.